به گزارش شهرآرانیوز، حتما تابه حال گذرتان برای پرکردن، کشیدن یا ترمیم دندانها به دندان پزشکی افتاده است. یکی از مواردی که بیشتر آزارمان میدهد، هزینههای نجومی است که برای درمان مطالبه میشود. بسیاری از افراد به دلیل همین هزینهها تا درد تحمل ناپذیر به سراغشان نرود، ترجیح میدهد نزد دندان پزشک نروند و عطای درمان را به لقایش میبخشند. به جرئت میتوان گفت که اوضاع دندانهای شهروندان روبه راه نیست. آمارها نشان میدهد پوسیدگی دندان در کشورمان نسبت به بیست سال گذشته سه برابر بیشتر شده است و حتی سن پوسیدگی دندانها هم کم شده است.
امروزه به دلایل متعدد، پوسیدگی دندان به عنوان یک معضل جدی مطرح است. محققان حوزه دهان و دندان دانشگاه علوم پزشکی، طبق بررسیها اعلام کرده اند افزون بر ۵۵درصد افراد بیش از ۶۵سال در ایران دندان ندارند. در سی تا چهل سالگی نیز که سنین برجسته فعالیت اجتماعی است، بین دوازده تا سیزده دندان در هر فرد از بین رفته است. هر شهروند ایرانی دست کم شش دندان پوسیده دارد. بعد از دوازده سالگی هر فرد بین دو تا پنج دندان پوسیده دارد. همچنین ۸۷درصد کودکان کمتر از شش سال، دندانهای پوسیده دارند.
برای تهیه بخشی از گزارش، تقاطع خیابان طبرسی و مقداد را انتخاب میکنم، جایی که کارگران هر روز گردهم جمع میشوند به این امید که کاری برایشان جفت و جور شود. تعدادی از آنها در حال گفتگو با یکدیگر هستند. به سراغشان میروم و موضوع گزارشمان را با آنها در میان میگذارم. «اوستا حسین» همان ابتدا رشته کلام را به دست میگیرد و سفره دلش را باز میکند. او میگوید: «خدا هیچ دردی را برای هیچ بندهای نیاورد.
همه بچههایی که اینجا هستند حداقل پنج شش دندان خراب دارند و همه از درد دندان رنج میبرند.» تا این جمله را به زبان میآورد، همگی حرف هایش را تأیید میکنند؛ حتی بعضیها عدد را بالاتر میبرند. از او میپرسم برای ترمیم دندان هایش چه کارهایی انجام داده است.
سری تکان میدهد و میگوید: چند سال است که خودم، دخترم و همسرم به خاطر هزینههای بالای دندان پزشکی نتوانسته ایم کاری بکنیم. همسرم چندی قبل برای عصب کشی و پر کردن دو دندانش نزد دندان پزشک رفت که مبلغ ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برایش برآورد کرده بود. واقعا توان پرداخت این هزینه را نداشتم و ندارم. به خاطر اینکه همسرم دیگر از شر دندان درد راحت شود، قانعش کردم که آنها را بکشد تا هزینه کمی برایمان داشته باشد که همین اتفاق هم افتاد.
او با انگشت اشاره لبش را کنار میکشد و میخواهد سند و مدرک نشانمان دهد تا حرف هایش را باور کنیم. دندانهای عقلش به صورت افقی در لثه رشد کرده و متورم شده است. میگوید: چند ماهی است که غذا خوردنم با درد همراه است. دندانم مدتی قبل عفونت کرد. برای درمانش نزد دندان پزشک رفتم. کشیدن هر دندان را حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان برآورد کرد. پولش را نداشتم. ناگزیر شدم برای درمان موقت به پزشک عمومی مراجعه و چند بسته آنتی بیوتیک و مسکن مصرف کنم. فعلا عفونتش کم شده است. آخر ماه هم اگر پولی بماند، میروم و آنها را میکشم تا راحت شوم.
مهدی یکی دیگر از افراد حاضر در این جمع است. او حدود بیست سال درگیر اعتیاد بوده و الان پنج سالی میشود که به قول خودش پاکِ پاکِ پاک است. مهدی به واسطه اعتیادی که داشته، هشت دندانش خراب شده است و نیاز جدی به درمان دارد. میگوید: تا به حال چند مرتبه از دندان هایم عکس گرفته ام تا برای عصب کشی و درمان اقدام کنم، اما تا قیمتها به گوشم خورده است، عطایش را به لقایش بخشیده ام. بسته قرض ژلوفن را از جیبش در میآورد و میگوید: همراه اول من همین بسته قرص است و هر جا میروم باید همراهم باشد. تا کمی درد دندانم شروع میشود، قرص میخورم تا دردش آرام شود.
او برای درمان دندان هایش به نقاط مختلفی از شهر رفته است و از تعرفههای متفاوت گلهمند است. میگوید: یک روز که از درد واقعا کلافه شده بودم، تصویر رادیولوژی دندانم را برداشتم و به جاهای مختلفی رفتم. هزینه را در خیابان ابن سینا ۳۵ میلیون تومان، در خیابان طبرسی ۲۳ میلیون تومان و در درمانگاهی در خیابان مقداد ۱۷ میلیون تومان برآورد کردند. این همه تفاوت را متوجه نمیشوم. اگر کار باشد، در شرایط عادی هم نمیتوانم این مبلغ را بپردازم. نهایت کاری که میتوانم انجام دهم این است هر کدام را که درد بیشتری دارد درمان کنم.
به سراغ یکی از مطبهای دندان پزشکی در خیابان کوثر شمالی میروم تا با خانوادهها هم کلام شوم. با یکی از مادران که فرزند شش ساله اش را برای درمان آورده است به گفتگو مینشینم. ساکن خیابان بهار مشهد است و با پرس و جو متخصص کودکان را در این محدوده شناسایی کرده است. میگوید: پوسیدگی دندانهای دخترم از سه سالگی آغاز شد و تا به حال برای توقف پوسیدگی جاهای مختلفی رفته ایم، اما فایدهای نداشته است. دکترها میگویند به صورت ژنتیکی جنس دندان هایش بد است. از سه سال پیش هر سه ماه یک مرتبه فلوراید تراپی میکردیم و تا الان حدود ۱۵ میلیون تومان هزینه کرده ایم.
امروز هم که اینجا آمده ام جلسه آخر درمان دندانهای دخترم است. هشت دندان پوسیده داشت که خواب و خوراک را از او گرفته بود. برای عصب کشی دندان شیری، ترمیم دندان شیری، فیشور سیلانت و... ۲۴ میلیون تومان هزینه کرده ام. او که خودش کارمند یکی از ادارههای شهرمان است، از خدمات ارائه شده بیمههای تکمیلی گله میکند و میگوید: به واسطه کارم بچه هایم را هم بیمه تکمیلی کرده ام. متأسفانه با این بیمه سالانه بیشتر از یک دندان نمیشود ترمیم کرد؛ تازه بیمه همه هزینههای آن را نمیدهد.
این مادر در ادامه حرف هایش به تفاوت قیمت در مراکزی که طرف قراردادهای بیمه تکمیلی هستند اشاره میکند و میگوید: هفته قبل برای جرم گیری دندان هایم به یکی از دندان پزشکیهای طرف قرارداد بیمهام مراجعه کردم. بعد از اتمام کار، هزینه آن را جویا شدم و متوجه شدم از اعتبار من حدود یک میلیون تومان کسر شده است، درصورتی که خواهرم به صورت آزاد در همین دندان پزشکی دندان هایش را جرم گیری کرده بود و ۵۶۰ هزارتومان از او نقد دریافت کرده بودند. نمیدانم این تفاوت قیمت، آن هم در این حد، برای چیست. برای عصب کشی و ترمیم هم همین ماجرا اتفاق میافتد. تصورم این است که نظارتی در کار نیست.
علیرضا دیگر شهروند مشهدی است که این روزها پیگیر درمان دندان هایش است. درآمدش ماهانه حدود ۸ میلیون تومان است و هزینه ترمیم دندان هایش حدود ۱۰۰ میلیون تومان برآورد شده است. میگوید: چند سال قبل درد دندان داشتم، اما به علت مشغله یا بهتر بگویم برای هزینههای آن پیگیری نکردم تا اینکه حدود دو ماه قبل عفونت دندان هایم به خون منتقل شد و راهی جز درمان نداشتم. به دندان پزشکی رفتم. بعد از تصویر برداری و... برای ترمیم همه دندان هایم مبلغ صدمیلیون تومان برآورد کرد.
برای اینکه دوباره عفونت کار دستم ندهد، برای عصب کشی و ترمیم چهار دندان اقدام کردم که تا این لحظه مبلغ ۲۷ میلیون تومان کارت کشیده ام. هزینه ترمیم و عصب کشی یکی از دندان هایم هم حدود ۷ میلیون تومان بود که ترجیح دادم آن را بکشم که این اتفاق هم افتاد.
در تهیه این گزارش، پرسشهایی از حوزه نظام پزشکی داشتیم که تا لحظه تنظیم گزارش، بی پاسخ مانده است. اینکه آیا در زمینه خدمات دندان پزشکی تعرفه مصوب وجود داردو اگر هست، این تعرفه از چه طریق و بر چه اساس محاسبه و ابلاغ میشود؟
تعرفه دندان پزشکی صرفا برای امور بیمهای است یا این تعرفه برای همه دندان پزشکان لازم الاجراست؟ تعرفه خدمات دندان پزشکی در مطب و درمانگاهها چه میزان تفاوت دارد؟ اگر تعرفه هست، این میزان تفاوت بین مبالغ اخذشده دندان پزشکان مختلف ناشی از چیست؟ آیا اخذ مبالغ بیش از تعرفه مصوب تخلف است یا به اعتقاد برخی دندان پزشکان، مبالغ و... شهرآرا همچنان پیگیر پاسخ سؤالات از رئیس نظام پزشکی خواهد بود و در صورت پاسخ دادن، در شمارههای آینده منتشر خواهد شد.
دکتر مجید نامجو، دندان پزشک، که تجربه طبابت در درمانگاه ها، نقاط محروم مشهد و شهرستانها و نیز نقاط برخوردار را داشته، معتقد است میزان هزینه سالانه یک خانواده برای رسیدگی به وضعیت دندانها متفاوت است و به پارامترهای مختلفی ازجمله رعایت بهداشت دهان و دندان شامل تغذیه سالم، استفاده صحیح از وسایلی مانند مسواک و نخ دندان و... بستگی دارد.
نامجو خاطرنشان میکند: مراجعه مردم در مناطق برخوردار و کم برخوردار یا محروم به دندان پزشک، به عنوان تابعی از توانایی مالی مردم و بسیار متفاوت است. به این معنی که در مناطق محروم یا کم برخوردار، مراجعه کنندگان به دندان پزشک بیشتر دنبال تسکین درد هستند. نه اینکه وضعیت بهتری برای دهان و دندان آنها ایجاد شود و سلامت دهان و دندان آنها ارتقا پیدا کند. این کار هم معمولا با کشیدن دندان آغاز میشود و در نهایت به ترمیم و البته با هزینهای کم ختم میشود؛ اما در یک منطقه برخوردار، مثلا شخص بعد از درمان به روکش دندان یا بعد از کشیدن دندان، به جایگزین کردن آن با ایمپلنت نیز فکر میکند.
این دندان پزشک در ادامه میگوید: تفاوت تعرفه هزینههای دندان پزشکی بین پزشکان ناشی از آن است که دندان پزشکی از نوع «خدمات» است و نه «کالا». در این نوع خدمات، بسته به تفاوت در مواد مصرفی، سابقه فعالیت پزشک، برند مطب دندان پزشکی و کیفیت خدماتی که در آن ارائه میشود، منطقهای که مطب دندان پزشکی در آن واقع است و... هزینه دریافتی از بیمار متفاوت است. البته بیمار هم خودش انتخاب میکند که در استفاده از این خدمات به کدام پزشک مراجعه کند و به طبع چه میزان هزینهای را بپردازد. به عبارت دیگر، پرداخت هزینه در ارائه این خدمات به صورت توافقی بین بیمار و پزشک مشخص میشود.
وی میافزاید: باید در نظر داشت که در موضوع بیمه، این تفاوتها دیده نمیشود و شرکتهای بیمه بسته به نوع قرارداد، مبالغ ثابتی را برای خدمات دندان پزشکی برای همه پزشکان در نظر میگیرند. پزشکی هم که با بیمه کار میکند، بر اساس این تعرفه با شرکت بیمه توافق میکند. برخی دندان پزشکان ترجیح میدهند با بیمهها کار کنند و برخی نیز تعرفه بیمه را توجیه پذیر و مقبول نمیدانند. این هم بستگی دارد به اینکه تعرفه دندان پزشک در مطب خودش چقدر باشد. اگر این تعرفه به تعرفه بیمه نزدیک باشد، پزشک با بیمه کار میکند و در غیر این صورت، سراغ بیمه نمیرود.
نامجو تأکید میکند: البته این از حقوق اولیه بیمار است که پیش از آغاز کار درمان توسط دندان پزشک، از هزینه کار مطلع باشد. پزشک هم باید پس از معاینه دقیق اولیه، همه شرایط را نسبت به نوع ترمیم درمان و احتمال افزایش هزینه درمان به دلیل نیاز احتمالی به خدمات بیشتر، به بیمار گوشزد کند.
نامجو در ادامه میگوید: برخی مردم، دندان پزشک را شبیه یک ماشین پول سازی میبینند که این موضوع به شخصیت دندان پزشک بازمی گردد. برخی دندان پزشکان روحیه بازاری دارند یا دنبال ایجاد نوعی برند برای خودشان هستند؛ اما در نهایت تعرفه دندان پزشکی، به همین توافق بین پزشک و بیمار بازمی گردد. کسی بیمار را به پرداخت هزینه اضافی مجبور نمیکند و بیمار هم میتواند این تعرفه را قبول نکند و به پزشک دیگری مراجعه کند.
وی میافزاید: البته ما دندان پزشکان ارزان قیمت هم داریم، اما بی تردید، با پرداخت هزینه کم، کیفیت کار از ابعاد گوناگون کاسته میشود. مواد مصرفی که یک دندان پزشک استفاده میکند، قیمتی مشخص دارد. از سوی دیگر، تعرفه بیمهها نیز میتواند دراین زمینه ملاک ارزیابی باشد. دریافت مبالغی کمتر از تعرفه بیمهها میتواند این اطمینان را برای بیمار ایجاد کند که کیفیت خدمات بسیار کم شده است.
نامجو خاطرنشان میکند: البته تعرفههای دندان پزشکی نسبت به سال گذشته افزایش داشته اند، اما این افزایش چندان چشمگیر نبوده است. به عبارت دیگر، افزایش هزینههای مواد مصرفی دندان پزشکی از سال گذشته تاکنون، به هیچ وجه با افزایش تعرفههای دریافتی از بیماران تناسب نداشته است. بیشترکردن تعرفه ها، از یک سو باعث میشود مشتریانشان را از دست بدهند و از سوی دیگر، موجب میشود نتوانند خدمتی در سطح مطلوب ارائه کنند.
بنابراین، با افزایش قیمت مواد مصرفی، حاشیه سود دندان پزشک کاسته میشود. میتوان گفت از سال گذشته، هزینههای مواد مصرفی دندان پزشکی بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش داشته و این میزان به اندازه افزایش بهای خدمات دندان پزشکی و تعرفهها نبوده است. باید توجه کنیم که بیشتر مواد مصرفی دندان پزشکی وارداتی و به قیمت دلار وابسته است. البته برخی مواد تولید داخل با کیفیت خوب هم وجود دارند.